We zitten bijna op het tipping point: het omslagpunt waarna de circulaire transitie in de bouw in een stroomversnelling raakt. Tot het moment dat circulair bouwen de normaalste zaak van de wereld is. Met die boodschap trapt Jeske Zonneveld, projectleider van het netwerk Brabants Aanpak Circulair Bouwen (BACB), het Zaaifeest af.
“Dat in één middag zo snel nieuwe projecten en samenwerkingen ontstaan, dát is de meerwaarde van deze bijeenkomst.”
In de achtbaan omhoog
Jeske: “Een aantal jaar geleden voerden we nog discussies over wat dat nou precies inhoudt, circulariteit. En waarom circulair bouwen belangrijk is. Dat punt zijn we ver voorbij. Er worden door de ruim 55 leden van het netwerk veel mooie projecten, diensten en samenwerkingen opgezet. Al die initiatieven tellen samen op tot een groter geheel.”
“Biobased en secundaire materialen nemen een vlucht. Gemeenten kijken naar het eigen vastgoed én vragen, met hulp van masterclasses, circulair uit voor nieuwbouw. En woningcorporatie WSZ liet circulaire flexwoningen bouwen, niet omdat WSZ specifieke eisen stelde in haar uitvraag, maar omdat het circulaire aanbod uit de markt het beste aanbod was.” Het is als een achtbaan: “Je zit in dat karretje, komt langzaam van de grond en nadert beetje bij beetje het hoogste punt. Totdat je de top overgaat.”
Circulair bouwen als het nieuwe normaal
Tijdens het Zaaifeest, dit keer op het Landgoed Ulvenhart, waar – heel toepasselijk – volop wordt geëxperimenteerd met sorghum-teelt voor de bouw, buigen ketenpartners uit het BACB-netwerk zich over concrete vraagstukken en projecten. Om die vervolgens met hulp van elkaar tot uitvoering te brengen. Met als doel: meer, sneller en beter circulair bouwen in Brabant, zodat circulair bouwen het ‘nieuwe normaal’ wordt.
Standaardiseren en innoveren – gaat dat samen?
Eén van die vraagstukken komt van Dirk van der Ven van REWIN West-Brabant. Zijn vraag: om sneller en goedkoper te kunnen bouwen, moeten we standaardiseren. Vormt dat geen belemmering voor circulaire innovaties? Van der Ven: “In een ketenproject dat ik begeleid – van plant tot pand – werken we aan modulaire woningen, met gestandaardiseerde elementen. Dan werk je dus met vaste maten. Nu willen we een isolatieplaat vervangen door een biobased variant. Maar wil je daarmee dezelfde isolatiewaarde krijgen, terwijl je je óók aan de maten moet houden, dan is dat best een uitdaging.”
Is hij verder geholpen met zijn vraag? “Ja! Alexander Hooijmaaijers van Martens Keramiek heeft toegezegd te willen bijdragen aan het experimenteren met en ontwikkelen van zo’n isolatieplaat. Binnenkort gaan we om tafel om daar afspraken over te maken.”
Meten is weten
Worden de ambities en beloofde resultaten van circulair bouwen in de realisatiefase ook daadwerkelijk waargemaakt? Dat wil architect Michael Bol (Buro Kade) meetbaar maken. 10 projecten worden langs de meetlat gelegd. “De informatie die we verzamelen ontsluiten we in een portal. Zo kun je zien hoe projecten scoren op circulaire prestaties. En of de ambitie is gerealiseerd.”
Het uiteindelijke doel: in kaart brengen welke aspecten afwijken van het oorspronkelijke plan. En wat daar de oorzaak van is. “Dat is vooral voor opdrachtgevers interessant. Die krijgen zo beter inzicht in hoe je de juiste vragen stelt en de juiste voorwaarden schept”, vertelt Bol. “Mijn doel van vandaag was om projecten te vinden die we kunnen auditen; die heb ik gekregen. Én om hulp te krijgen bij het promoten van dit initiatief bij opdrachtgevers. Daar gaan de provincie Noord-Brabant en Cirkelstad bij helpen.”
Vraag en aanbod samenbrengen
Hoe krijg je gemeenten en woningcorporaties zo ver dat ze opdracht geven tot circulair bouwen? Want de markt wil wel, maar de vraag blijft uit. Dat constateert Vincent van Rijsewijk van Midpoint Brabant. Samen met partners uit het BACB-netwerk dook hij in dit vraagstuk. De conclusie: het ontbreekt organisaties aan kennis, ervaring en capaciteit. En er zijn boegbeelden nodig in organisaties, die het goede voorbeeld geven. Er is een nieuw plan uitgerold: “We gaan, met een coalitie van opdrachtgevers en marktpartijen, een soort marktplaats opzetten, waar we vraag en aanbod samenbrengen.”
Subsidie voor doorbraakprojecten
Anne Duijvestijn van de provincie Noord-Brabant vroeg het netwerk hoe en waar de provincie verschil kan maken in de circulaire transitie. De rode draad in de antwoorden: een langetermijnvisie, leiderschap tonen, opgaven verbinden, voorbeeldprojecten ondersteunen, zorgen voor zichtbaarheid. De antwoorden zijn input voor de nieuwe uitvoeringsagenda van de provincie.
Ook kondigde Anne een nieuwe subsidieregeling aan voor doorbraakpojecten in – onder meer – de circulaire bouw. Aanvragen kan van 3 mei tot en met 6 september 2023. Meer weten? Hier vind je meer informatie over de regeling. Heb je vragen over de regeling of wil je weten of jouw doorbraakproject in aanmerking komt? Kom dan naar één van de digitale informatiesessies van de provincie, op:
Meld je aan door een e-mail te sturen naar tgroenveld@brabant.nl.
Praat, denk en doe mee
Jeske: “Dat er in één middag zo snel nieuwe projecten en samenwerkingen ontstaan – neem nou de samenwerking tussen Rewin en Martens Keramiek – daarin schuilt de meerwaarde van bijeenkomsten als dit. Het kan snel gaan!”
Ook aansluiten bij de Brabantse Aanpak Circulair Bouwen?
De Brabantse Aanpak Circulair Bouwen wil van circulair bouwen geen rariteit, maar een formaliteit maken. Daarom werken we in een keten waar onder andere aannemers, architecten, inkopers, overheid, opdrachtgevers en bouwbedrijven samenkomen om elkaar verder te brengen. Bouw je in Brabant en heb je circulaire ambities? Dan ben je een onmisbare partner.
Vragen? Neem contact op met Jeske Zonneveld, via zonneveld@squarewise.com