Tijdens een participatiemiddag op 11 april 2024 wisselden ruim 80 partners met elkaar van gedachten over een aantal belangrijke opgaven voor de komende jaren. Inspelend op (wereldwijde) ontwikkelingen met een impact op Brabant, waaronder grondstofschaarste, digitalisering en arbeidsproductiviteit. Onderwerp van gesprek: hoe geven we samen uitvoering aan oplossingen? Op de manier zoals we dat in Brabant gewend zijn: door de krachten te bundelen. De inbreng van partners landt - waar mogelijk - in een nieuwe uitvoeringsagenda economie 2024-2027. 
 

“In Brabant werken we hendig”, zoals gedeputeerde Martijn van Gruijthuijsen (Economie, Talentontwikkeling en Financiën) de Brabantse manier van samenwerken typeert: “Samen flexibel inspelen op verandering”. Een toekomstbehendige economie is dan ook de naam van de visie waar de provincie de komende jaren op doorwerkt. Belangrijk voor deze bestuursperiode is het maken van een aantal keuzes, slimme oplossingen voor de uitdagingen van vandaag en morgen. Zodat we samen de wereld beter maken én ondertussen een goede boterham verdienen. Want zo stelde Van Gruijthuijsen: “Het zou erg zijn om grote bedrijven te verliezen. Maar eerlijk gezegd zou ik het nog erger vinden als we de volgende topper niet tot bloei kunnen brengen in onze provincie. Ik ga graag in gesprek over welke keuzes we daarvoor moeten maken.” 
 

Brabantse ecosystemen en focus 

Marie-Louise van Mook, programmamanager (Economie, Talent en Kennisontwikkeling) en dagvoorzitter vroeg Van Gruijthuijsen welke ideeën hij daar zelf bij had: “We blijven inzetten op onze ontzettend sterke Brabantse ecosystemen. Samenwerkingsvormen die ervoor zorgen dat we innovatie op een goede manier inzetten: om te komen tot een slimme, circulaire en duurzame economie van de toekomst. Waar heel Brabant de vruchten van plukt.” 

Op de vraag wat er dan verandert de komende jaren antwoordde Van Gruijthuijsen: “We leggen meer focus op impact. We willen onze inspanningen gerichter inzetten. Dat betekent bijvoorbeeld dat we aan de slag gaan met het verhogen van arbeidsproductiviteit, dat we kiezen voor waarde en onafhankelijkheid. Als spil tussen de regio en het Rijk en de EU zetten we ons in om meer middelen aan te trekken. En ik hoef u vast niet uit te leggen dat er meer focus komt op de defensie-industrie.”  

In de middag vonden zeven deelsessies plaats waar partners in kleinere groepen over een aantal verschillende thema’s in gesprek gingen. Hieronder een overzicht van besproken onderwerpen in de deelsessies.  
 

Een volgende stap in effectief missiegedreven innovatiebeleid 

De provincie zet in op missiegedreven innovatie als doorontwikkeling van innovatiebeleid en ecosysteemontwikkeling. Dat betekent dat innovatiebeleid een bijdrage moet leveren aan zowel maatschappelijke opgaven als aan het verdienvermogen van de toekomst. BrabantAdvies presenteerde de voorlopige uitkomsten van haar advies over het provinciale beleid. Besproken onderwerpen:  

• Kansen voor Brabant en hoe we samen met partners de juiste keuzes kunnen maken, en gerichter kunnen inzetten op kansen binnen missies 
• Wat hebben innovatieve ondernemers nodig om te kunnen excelleren? 

Mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Hoe geven we ruimte aan unusual suspects om mee te praten: altijd een stoel reserveren voor de stem van de generatie van morgen?  
• Oude routines en wet- en regelgeving die innovatie in de weg kunnen zitten: durf te experimenteren en houd ruimte om te ‘pielen en klooien’, erken dat innovaties ook vaak mislukken 
• Blijven inzetten op randvoorwaardelijke zaken voor innovatie zoals onder andere onderzoeks- en experimenteerruimte, labs 
• Richt je op zowel het aantal als op de kwaliteit van start ups: faciliteer aan begin en bij opschaling  
   

Rol van de provincie in het verhogen van arbeidsproductiviteit 

De arbeidsproductiviteit van Brabantse bedrijven moet omhoog om concurrerend te blijven. Ondernemers staan echter onder grote druk: door regelgeving maar ook door gevraagde transities en problemen op gebied van energie en personeel. Besproken onderwerpen en mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Belangrijk dat er niet alleen aandacht is voor het eindproduct, maar aandacht voor een hele keten 
• Innovaties van start-ups beter beschikbaar maken voor bestaand mkb 
• Medewerkers beter toerusten  
• Samen met partners ondernemers ondersteunen bij de stijgende lastendruk en de noodzakelijke transities 
   

Versnellen van een circulaire economie 

Circulaire economie is een steeds belangrijker onderdeel van het beleid van de provincie. Besproken onderwerpen en mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Digitalisering kan ingezet worden als versneller 
• Er ligt een uitdaging op de ruimte die nodig is voor een circulaire economie, dat vraagt om een gezamenlijke aanpak 
• Met circulaire ambachtscentra kun je het onderwerp circulair verbinden aan het sociale domein 
• Gelijkwaardig speelveld is belangrijk: doorbraakprojecten worden 'tegengehouden' door pricing 
• Als klimaat mogelijk wat lager op de politieke agenda eindigt, kan het onderwerp grondstofzekerheid wel hoog blijven staan 
   

Op naar een weerbare en innovatieve Brabantse data-economie 

Door datatechnologie is de waarde van data flink toegenomen de afgelopen jaren. Toepassing van data, en de versnelling daarvan, biedt revolutionaire mogelijkheden voor het Brabantse mkb. Besproken onderwerpen en mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Gebruik het stack model voor digitale economie om te bepalen of er in Brabant blinde vlekken zijn, en zet in op de blinde vlekken 
• Data is het nieuwe plastic: aandacht voor groene data en kwalitatieve data in plaats van alleen big data is belangrijk voor de toekomst 
• BrabantRing als vehikel voor nieuwe innovatieve digitale samenwerkingen 
• De provincie kan de rol van regisseur aannemen in het ontwikkelen van nieuwe ecosystemen 
   

Start-up en mkb-instrumentarium: naar een omgeving waarin (technologische) innovaties tot bloei komen 

Brabant kent vele start-ups, waar veel aandacht naar uitgaat. Kan dat gerichter? En, hoe betrek je het mkb daarbij? Besproken onderwerpen en mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Samen aandacht hebben voor wanneer je ‘nee’ zegt tegen een start-up zodat geld en talent niet te lang verspild wordt in een niet werkende innovatie 
• Eén loket voor alle regelingen en programma’s voor start-ups lijkt niet de oplossing, maar een betere afstemming tussen partners aan de achterkant wel 
• Het vestigingsklimaat voor mkb kan worden verbeterd door meer regie te nemen op ‘wat en waar’ 
• Het op orde brengen van aantal randvoorwaarden, zoals energie, verbinding en begeleiding kan zorgen voor doorgroei 
   

Fysieke ruimte voor economie en campussen 

De provincie speelt een belangrijke rol in de onrendabele top van campussen. De provincie kan hierin sturen en waarde toevoegen (niet alleen geld, maar ook mensen en randvoorwaarden).  

Besproken onderwerpen en mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Durf als provincie te kiezen en een kaderstellende rol in te nemen  
• Bouw verder op bestaande initiatieven (campussen, fieldlabs en hubs) en borg samenhang (ontwikkel geen vergelijkbare met elkaar concurrerende initiatieven) 
• De uitdagingen zijn de schaarsten, infrastructuur, de betaalbaarheid en het toekomstig verdienvermogen 
• Kansen liggen bij het combineren van het onderwijs met het bedrijfsleven, ecosysteemontwikkeling en het koppelen van maatschappelijke opgaven en kennis en technologie 
• Partners kunnen elkaar versterken door samen kaders op te stellen en uit te werken, en door breed te kijken naar wat waarde toevoegt 
   

Hoe slim internationaal samenwerken Brabant vooruithelpt 

De provincie heeft warme banden met internationale innoverende partners en kan faciliteren bij het leggen van contacten met Brabantse organisaties. Ook positioneert de provincie Brabant als regio waarmee het goed samenwerken is. Een aanpak met een afwegingskader voor internationaal samenwerken staat inmiddels op papier. Dit stuk is gepresenteerd en wordt binnenkort vastgesteld. Partners hebben gereageerd op de gepresenteerde aanpak en besproken wat nodig is in de samenwerking. Mogelijke oplossingen om op in te zetten: 

• Een nauwere samenwerking en kennisdeling over wat er bij iedereen speelt op het gebied van internationaal samenwerken is gewenst 
• Behouden van internationaal talent in Brabant 
   

Hoe nu verder? 

Na afloop van de deelsessies spraken bezoekers hun waardering uit voor het open gesprek. Dagvoorzitter Van Mook benadrukte dat het gesprek na afloop van deze dag wordt doorgezet. Uiteraard in allerlei projecten, verbanden en initiatieven waar de provincie een rol in heeft, en dagelijks samenwerkt met de aanwezige partners. Maar ook door een dergelijke participatiemiddag jaarlijks te organiseren.  

Alle inbreng van partners wordt door de provincie Noord-Brabant besproken en gewogen. Waar mogelijk landt de inbreng in de nieuwe uitvoeringsagenda economie 2024-2027, waar op dit moment aan gewerkt wordt. Verwachting is dat de agenda rond de zomer wordt vastgesteld.