Voor we starten: wat doet REWIN voor circulair bouwen?
“REWIN werkt aan de overgang van een lineaire naar een circulaire economie, onder meer in de bouwsector. Dat doen we door partijen uit bedrijfsleven, overheid en onderwijs in de regio West-Brabant met elkaar te verbinden. Je kunt ons zien als een spelverdeler: we halen op wat er speelt, agenderen belangrijke thema’s en zorgen dat partijen samen aan innovatietrajecten werken.”
Tijdens de laatste bijeenkomst van de Brabantse Aanpak Circulair Bouwen stelde jij een vraag aan het netwerk. Namelijk: is standaardisatie in de bouw een vloek of een zegen? Vanwaar die vraag?
“De vraag kwam voort uit een project waar ik vanuit REWIN mee bezig ben. REWIN werkt samen met een partij die modulaire woningen bouwt. Die bestaan uit gestandaardiseerde elementen die je als legoblokken kunt opbouwen, afbreken en uitwisselen. Qua circulariteit scoren de woningen heel hoog, maar ze zouden nog beter zijn als de niet-duurzame materialen worden vervangen door biobased materialen. Ik heb toen voorgesteld: waarom beginnen we niet met het vervangen van de isolatieplaat in zo’n bouwblok? Die platen zijn nu van PUR.”
“Samen met een boer, een verwerker en de betreffende bouwpartij werken we aan een isolatiepaneel van kalkhennep, een materiaal dat CO2 vastlegt, verkoelend werkt en vocht reguleert. Waar we nu tegenaan lopen, is dat we vastzitten aan de standaardmaten van de bouwblokken. De isolatieplaat mag 100 millimeter dik zijn, maar om met kalkhennep de gewenste isolatiewaarde te bereiken, is minstens 250 millimeter nodig. Dat past dus niet zomaar. We zijn nu verschillende oplossingen aan het onderzoeken: kan de plaat toch dunner, of kan hij uitsteken aan de buitenkant?”
In dit geval zit standaardisatie innovatie en vernieuwing in de weg, zou je kunnen zeggen. Pleit dat tegen standaardiseren?
"Nee, niet per se. Vooropgesteld: om circulair bouwen haalbaar en betaalbaar te maken en om te kunnen versnellen, is standaardisatie noodzakelijk. Alleen: we moeten in de bouwketen wél goede afspraken maken over systeemstandaardisatie. Neem bijvoorbeeld het EU-besluit om alle telefoonopladers te standaardiseren: dat heeft ertoe geleid dat er nu veel minder kabeltjes gemaakt worden. Dat wil je in de bouw ook: de ene wand moet door de andere kunnen worden vervangen, waarbij je dus ook rekening houdt met – onder meer – biobased materiaalgebruik.”
Wat moet er gebeuren om dat voor elkaar te krijgen?
“Het is belangrijk dat we ketenbreed nadenken over het niveau waarop we standaardiseren, met circulariteit als uitgangspunt. Dat gaat niet alleen over maatvoering en materiaalgebruik, maar bijvoorbeeld ook over de kwaliteit van grondstoffen, losmaakbaarheid en transport. Dat is ingewikkeld en hoog-over en veel partijen, met allemaal weer andere belangen, hebben hierin een rol. Maar het moet wél gebeuren. Laten we voorkomen dat we in dezelfde situatie terechtkomen als die telefoonbedrijven destijds, met al die verschillende kabeltjes.”
“De transitie naar circulair bouwen is een enorme opgave. Door gewoon te beginnen en samen aan innovaties te werken, komen we er vanzelf achter waar we tegenaan lopen en wat er nodig is om verder te komen. Ook als het gaat om standaardiseren. Daar speelt een netwerk als de Brabantse Aanpak Circulair Bouwen een belangrijke rol in: door met partijen uit de hele keten bij elkaar te komen, van elkaar te leren en in gesprek te gaan, kunnen we verschil maken.”
Ook aansluiten bij de Brabantse Aanpak Circulair Bouwen?
De Brabantse Aanpak Circulair Bouwen wil van circulair bouwen geen rariteit, maar een formaliteit maken. Daarom werken we in een keten waar onder andere aannemers, architecten, inkopers, overheid, opdrachtgevers en bouwbedrijven samenkomen om elkaar verder te brengen. Bouw je in Brabant en heb je circulaire ambities? Dan ben je een onmisbare partner.